De laatste maanden heb ik me gestort op voetbalbiografieën. Ik werd op mijn wenken bediend, want de één na de andere biografie verscheen in de winkels, meestal uitgaven van Voetbal International. Bestsellers, en niet zonder reden.
De wereld van profvoetballers is er één van hoge pieken en diepe dalen. Jonge spelers verdienen astronomische bedragen. Ze genieten veel aandacht. Hiervoor hoeven ze relatief weinig te doen. Maar de druk die op hen rust is immens. Van de één op de andere dag kan het afgelopen zijn. Een slepende blessure. Een trainer of voorzitter die het niet in hen ziet zitten. Velen bezwijken eronder. Adrenalineverslaafd vallen ze in een diep gat na hun carrière.
Het leukst zijn de verhalen van de kleurrijke voetballers. Het boek van Zlatan Ibrahimovic is een klassieker. Nog voordat zijn carrière beëindigd is geeft Zlatan al een prachtig inkijkje in zijn leven en de vele fratsen die hij heeft uitgehaald. Ik kan me veel momenten uit het boek nog herinneren. Hoe hij het moeilijk had bij Ajax. Hoe hij bij Barcelona steggelde met zijn coach Guardiola.
Alles wat hem overkomt is groots en meeslepend. Hij verdient bakken met geld en geeft het op de meest bizarre manieren uit. Hij wilde bijvoorbeeld een grote villa kopen in zijn eigen buurt. Het huis dat hij op het oog had, was echter al bewoond. Om het toch te verkrijgen, liet hij een makelaar bieden zoveel als nodig was. Uiteindelijk betaalde hij zonder blikken of blozen drie keer de waarde. Met zijn talent, sterke lichaam en ongekende drive kon hij ondanks zijn turbulente leven het maximale uit zijn carrière halen.
Heel anders was dat bij Andy van der Meyde. Van der Meyde was vaker in het nachtleven te vinden dan op het voetbalveld. Zijn mentaliteit zat hem in de weg. Desondanks streek hij als bankzitter miljoenen op, vooral toen hij in Engeland onder contract stond. Anders dan sommige andere voetballers heeft hij zijn zaakjes inmiddels weer goed op de rails. Er staat nog genoeg geld op de bank om een prettig leven te leiden en hij heeft zijn eigen reality show.
Het verhaal achter Glenn Helder is minstens zo meeslepend. Vooral omdat hij op bepaalde momenten volledig de weg kwijt was. Dat hij daar open over vertelt in zijn biografie maakt het tot een spannend boek. Net als Van der Meyde haalde Helder het Nederlands elftal. Hij voetbalde bij Arsenal en Benfica. Al zijn geld verdween echter in een bodemloze put. Hij heeft zelfs enorme schulden gemaakt. Hij deed een zelfmoordpoging en zat zeven maanden in de gevangenis voor bedreiging, diefstal en mishandeling.
Wim Kieft wist zijn verslaving lang publiek geheim te houden. Bij hem begonnen de problemen pas goed na zijn carrière. Hij veranderde in een meedogenloze drank- en drugsverslaafde. Bedroog vrienden en familie. Zat dagenlang in een hotelkamer wezenloos voor zich uit te staren. Het boek over Kieft gaat met name over zijn strijd tegen de verslaving. Een strijd die voor hem nog lang niet voorbij is. Voetbal neemt slechts een marginale plaats in.
Minder triest is het boek van Hans Kraay junior. Kraay is een omstreden fenomeen op TV. Als speler was hij veel minder prominent. Maar hij heeft wel veel uit zijn beperkte mogelijkheden gehaald en met veel grote voetballers samengespeeld. De biografie geeft ook inzicht in zijn opkomst als televisiepersoonlijkheid en de moeizame relatie met zijn vader.
De grootste bestseller van allemaal is zonder twijfel Gijp. Over ex-voetballer en vaste gast van Voetbal International René van der Gijp. Naast de humoristische anekdotes waarvan we hem op TV kennen, heeft zijn leven ook een andere kant. Er zijn er niet veel mensen die hun leven zonderlinger indelen dan hij. In het dagelijks leven schakelt hij doelbewust alle mogelijke impulsen en gevaren uit. Hij ligt het liefst de hele dag op de bank te slapen. Zijn vrouw woont niet bij hem thuis, want dan moet hij zich teveel aanpassen. Ondanks al die twijfelachtige zelfbescherming vervalt hij in depressies.
Fernando Ricksen tot slot is een ex-international die wellicht nog het meest openhartig is van allemaal. Hij beschrijft net als veel van zijn collega’s dat hij zich te buiten ging aan seks, drank en uiteindelijk ook drugs. Hij trapte hoteldeuren in, rende naakt door een vliegtuig en moest zich meerdere malen laten opnemen in een afkickkliniek.
De biografieën geven stuk voor stuk weer hoe bizar het leven van voetballers soms kan zijn. Uiteraard zijn er ook voetballers en trainers die geen hoertjes meenemen op trainingskamp. Of elke ochtend beginnen met zes bacotjes achterover te slaan. Zo zijn de verhalen van Dick Advocaat, Jaap Stam en Jan Boskamp, die ook een tijdje op mijn nachtkastje lagen, een stuk minder interessant in dat opzicht.
Het geeft in ieder geval wel inzicht in de manier hoe voetballers hun sport beleven. Hoe het er in het wereldje aan toegaat. Wat een overdaad aan geld en aandacht met een mens kunnen doen en waarom talent dan vaak niet tot ontplooiing komt. Ik kijk uit naar de volgende speler die met een openhartig boek komt.
