In de jaren 90, toen PC’s nog in hun kinderschoenen stonden, verscheen Dr. Sbaitso. Een programma dat niet alleen de verbeelding van gebruikers prikkelde, maar ook de basis legde voor de toekomstige ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie en chatbots als ChatGPT.
Dr. Sbaitso werd ontwikkeld door Creative Labs in 1992. Het was bedoeld als een demonstratie van de digitale geluidsmogelijkheden van de Sound Blaster geluidskaart. Toch werd het ervaren als meer dan een simpele technische demonstratie. Het werd een venster naar de toekomst van mens-computer interactie.
Ik was destijds net begonnen met computers en was gefascineerd door Dr. Sbaitso. Ik heb toen mijn eigen eenvoudige chatbot in BASIC ontwikkeld, die ik IGOR noemde: Intelligente Gesprekspartner naar Oud Recept. Door de opkomst van ChatGPT moest ik weer denken aan deze tijd. Laten we eerst eens kijken wat Dr. Sbaitso was.
De Betovering van Dr. Sbaitso
Dr. Sbaitso, wat staat voor “Sound Blaster Artificial Intelligent Text to Speech Operator”, was één van de eerste pogingen om een interactieve ervaring te creëren. Gebruikers konden communiceren met een computer via getypte tekst. De software was geprogrammeerd om als een psycholoog te functioneren. Hij reageerde op de invoer van de gebruiker met vragen of opmerkingen die gericht waren op het voortzetten van de conversatie. Het unieke aan Dr. Sbaitso was niet per se de complexiteit van zijn algoritmes, maar de manier waarop het emoties simuleerde en spraak gebruikte om een meer meeslepende ervaring te bieden.
In een tijdperk waarin de meeste software strikt functioneel was, bracht de ‘persoonlijkheid’ van Dr. Sbaitso een vleugje magie. Gebruikers waren gefascineerd dat een machine vragen kon beantwoorden en zelfs kon reageren met een zekere mate van emotionele intelligentie, hoewel primitief. Voor velen was dit de eerste interactie met een computer die kon ‘spreken’ en ‘denken’.
Technologie van Dr. Sbaitso en IGOR
De technologie achter Dr. Sbaitso was relatief eenvoudig. Het programma gebruikte een patroonherkenningsmethode om sleutelwoorden of -frasen in de invoer van de gebruiker te identificeren en selecteerde vervolgens een gepaste reactie uit een vooraf gedefinieerde lijst. De ware innovatie lag in de implementatie van tekst-naar-spraaktechnologie. Dit stelde Dr. Sbaitso in staat om gesproken antwoorden te geven, wat in die tijd een indrukwekkende prestatie was. Het vermogen van het programma om de intonatie van de stem te veranderen op basis van de context van het gesprek was een voorproefje van de dynamische spraakinteracties die we vandaag de dag ervaren met geavanceerde AI-systemen zoals ChatGPT.
Mijn eigen chatbot IGOR had geen gesproken tekst, maar ik had een heleboel voorgeprogrammeerde antwoorden gemaakt, met een vleugje willekeur erin om het ‘menselijker’ te maken. Het lijkt op het hallucineren dat je bij ChatGPT soms ziet. Omdat ik niet de beschikking had over neurale netwerken, zijn de antwoorden wel heel primitief.
Ik heb aan IGOR gewerkt tijdens mijn vakantiebaantje bij het Ministerie van Onderwijs. Bij het secretariaat was er genoeg tijd om naast het halen van parafen en het inboeken van poststukken, af en toe een stukje code te schrijven. De secretaresses konden de chatbot wel waarderen.
Dr. Sbaitso, IGOR en de Ontwikkeling van AI
Hoewel Dr. Sbaitso niet kan tippen aan de complexiteit en het vermogen van moderne AI-systemen, speelde het een cruciale rol in de ontwikkeling van de publieke perceptie rond kunstmatige intelligentie. Het concept dat machines niet alleen taken kunnen uitvoeren maar ook kunnen ‘communiceren’ met mensen, hielp de basis te leggen voor de acceptatie van meer geavanceerde systemen die we nu gebruiken.
Van Dr. Sbaitso en IGOR naar ChatGPT
Fast forward naar het heden, en we zien de evolutie van AI-chattechnologie die ooit begon met eenvoudige programma’s zoals Dr. Sbaitso en IGOR. Moderne systemen zoals ChatGPT van OpenAI zijn lichtjaren verder in complexiteit en functionaliteit. ChatGPT maakt gebruik van geavanceerde machine learning en natuurlijke taalverwerkingsalgoritmen, waardoor het niet alleen gesprekken kan voeren die veel dieper en informatiever zijn, maar ook contextueel relevante en coherente antwoorden kan genereren op een breed scala aan onderwerpen.
De overgang van eenvoudige sleutelwoordherkenning naar diep leren, waarbij AI patronen kan herkennen in grote hoeveelheden tekst en op basis daarvan betekenisvolle antwoorden kan genereren, markeert een enorme sprong voorwaarts. ChatGPT en vergelijkbare technologieën hebben het potentieel om te transformeren hoe we interactie hebben met machines, veel verder dan de initiële verwondering die Dr. Sbaitso opwekte.
De Magie Herleeft
De magie van Dr. Sbaitso lag in het ontlokken van een gevoel van verwondering en de mogelijkheden van technologie, een gevoel dat vandaag de dag nog steeds leeft in de harten van technologie-enthousiastelingen. Terwijl we vooruitkijken naar de toekomst van AI en zijn rol in onze samenleving, is het belangrijk om niet te vergeten hoe ver we zijn gekomen sinds die eerste ‘gesprekken’ met chatbots als Dr. Sbaitso en IGOR. Elk gesprek dat we nu hebben met AI is een echo van die eerste interacties.
Terugkijkend op de ontwikkeling van Dr. Sbaitso valt niet alleen de technische vooruitgang op sinds toen, maar ook wat AI nu betekent in het menselijk leven. De reis van Dr. Sbaitso naar ChatGPT is niet alleen een technische evolutie maar ook een verhaal over menselijke nieuwsgierigheid en de zoektocht naar diepere verbindingen, zelfs als die verbindingen met machines zijn. Wat begon als een demo voor een geluidskaart, is een onderdeel van de zoektocht naar echte kunstmatige intelligentie geworden.
En Dr. Sbaitso leeft! Je kan nog steeds met deze chatbot in gesprek gaan.
