Ik wens u veel, IT personeel

Toen ik jaren geleden begon met het ontwikkelen van spelletjes kon ik niet vermoeden dat ik ooit personeel in dienst zou hebben. Inmiddels heeft Gamebasics meer dan 20 medewerkers en het einde is nog niet in zicht. Stuk voor stuk capabele mensen, professionals die enthousiast werken aan de ontwikkeling van Online Soccer Manager. Niet alle medewerkers die Gamebasics gehad heeft, hebben echter een even grote bijdrage geleverd aan het succes van de onderneming.

Achteraf gezien had dit vooral te maken met onwetendheid en gebrek aan ervaring, van mij en mijn compagnon Frank. De medewerkers in kwestie viel meestal weinig te verwijten. De noodzaak van een strenge selectie aan de poort was ons nog vreemd. We lieten ons bovendien adviseren door mensen die er net zo weinig verstand van bleken te hebben als wij. Het niveau van de medewerkers van het eerste uur was hierdoor zeer wisselend. Soms hadden we geluk maar meer dan eens kleunden we volledig mis.

Het gevolg van die periode was dat Gamebasics maar ternauwernood het hoofd boven water wist te houden. Het leverde echter wel een paar wonderlijke anekdotes op.

De hobbyist en de autist
De eerste programmeur die ons team kwam versterken was een enthousiaste jongen waarmee we in contact kwamen omdat hij onze game speelde. Hij bood aanvankelijk vrijwillig zijn diensten aan en we communiceerden via de mail en de chat. Hij had geen relevante studie gedaan en bleek, nadat hij in dienst was getreden, over een onfris uiterlijk en een minimum aan communicatieve vaardigheden te beschikken. Het niveau van zijn werk liet niet zelden te wensen over. Achteraf gezien had snel duidelijk moeten worden dat hij dit met zijn aanvankelijke enthousiasme niet kon blijven compenseren.

Om de zaak nog erger te maken wisten we daarna nog een jonge autistische ontwikkelaar binnen te halen, die net op zichzelf was gaan wonen. Deze jongen begon snel minder aandoenlijk te worden toen hij begon te stinken omdat hij elke dag hetzelfde gekreukte overhemd bleef dragen. Een normaal gesprek was niet met hem te voeren. Helaas was zijn werk ook niet bepaald geniaal. Mijn klomp brak helemaal toen bleek dat hij, werkzaam bij een voetbalbedrijf, geen flauw idee had wie Marco van Basten was.

Het meest opmerkelijke voorval deed zich voor toen ik op een dag op kantoor kwam en de twee programmeurs tussen hun bureaus een mobiele scheidingswand hadden neergezet, zodat ze elkaar niet meer zagen. Verbouwereerd vroeg ik hen waarom ze dit in vredesnaam hadden gedaan. Eén van de twee antwoordde toen serieus dat hij zijn overbuurman zat was. De collega in kwestie wist alleen een schaapachtige lach te produceren.

De reden dat we niet direct afscheid namen van deze twee laagvliegers, was met name omdat we hun disfunctioneren vooral onszelf aantrokken. Ons idee was dat we ze met veel coaching en aansturing wel op het juiste spoor moesten kunnen krijgen. Dat ze de tijd van ons moesten krijgen om zichzelf te ontwikkelen. Het heilloze van deze aanpak was ons toen nog niet duidelijk. Uiteindelijk zou de dag toch komen dat het slecht-nieuwsgesprek met hen gevoerd ging worden. De opluchting daarna was groot. Maar tot die tijd was het behelpen.

De dyslectische programmeur en de zonderlinge Hongaar
De autistische jongen werd opgevolgd door een programmeur die dyslectisch bleek te zijn. Voor een computerprogrammeur is dit een bijzonder hinderlijke eigenschap. Het was een prestatie van formaat dat hij zijn vak überhaupt kon uitoefenen. Dat was met name te danken aan het slim toepassen van de automatische spellingcontroles.

Hij bleek een dankbaar gebruiker van de zoekfunctie in Google, die spelfouten slim detecteert en correcties aangeeft met ‘bedoelde u misschien…?’. Het was echter onmogelijk om alle teksten continu op deze manier te corrigeren en zijn werk, en daarmee ons bedrijf, leed eronder. Voor een klein bedrijf als het onze was het niet houdbaar iemand in dienst te hebben die maar op halve kracht werkte. Ook zijn contract werd daarom uiteindelijk niet verlengd.

Uit mijn eigen netwerk kwam een fanatieke gamer, die zo vaak ’s nachts online was dat hij feitelijk geen energie meer overhad om overdag te werken. We hebben het nog een poosje geprobeerd met een ritme waarin hij om ’s ochtends pas om 10:30 hoefde te beginnen, maar uiteindelijk werkte dit voor beide partijen niet.

Een bijzonder verhaal is de Hongaarse jongen die zijn diensten bij ons kwam aanbieden. Hij sprak al wat Nederlands maar schakelde meestal over op het Engels om zich verstaanbaar te maken. Hoewel hij een universitaire studie in Hongarije had afgerond bleek zijn niveau al snel onvoldoende. Hij zal ongetwijfeld intelligent geweest zijn, maar zijn werk was rommelig en hij was er met zijn hoofd niet bij.

Het lukte me niet door te dringen tot zijn wereld. Als hem iets niet lukte, en dat gebeurde nogal eens, dan wist hij altijd externe omstandigheden aan te voeren. Hij hulde zijn functioneren in nevelen door lange verhalen te produceren die uiteindelijk niemand meer kon volgen. Uiteindelijk gaf hij er zelf de brui aan en verhuisde terug naar Hongarije. Jaren later hoorde ik de developers nog weleens vloeken als ze zijn hersenspinsels tegenkwamen.

Twijfelaars en pokeraars
Een clubje medewerkers van het eerste uur wist me te verbazen, door met vier man sterk in de auto naar een IKEA te rijden om iets te kopen, toen ik dat aan één van hen had gevraagd. Een weliswaar bijzonder collegiale maar buitengewoon inefficiënte actie.

Een duidelijke miskleun was een designer die liever programmeur of iets anders wilde zijn. Ik hoop dat hij zijn talent inmiddels heeft gevonden, want ik heb het niet kunnen ontdekken. Dan vergeet ik nog bijna de stagiair die zichzelf zo geweldig vond dat hij zijn collega’s mateloos irriteerde. Hij schijnt na zijn stage bij ons een, naar eigen zeggen, zeer succesvol internetbedrijf te zijn gestart. Daar twijfel ik niet aan.

Twee marketeers maakten het tenslotte wel heel bont. Omdat hun functioneren te wensen overliet en we maar niet konden begrijpen waarom, zijn we hun PC’s maar eens gaan controleren. Toen bleek dat ze uren per dag zaten te pokeren op pokersites. Het moge duidelijk zijn dat ze naar een andere baan mochten gaan uitkijken.

Het kaf en het koren
Ondanks deze missers werden lang niet alle sollicitanten aangenomen. Het is verbazingwekkend wat voor passanten we soms aan tafel kregen. Zo was er de zonderlinge sterrenkundige, van dik in de vijftig, die in zijn wollen trui binnen kwam hobbelen. Hij wist wel iets van programmeren, zei hij. Zijn kennis was echter dertig jaar oud en hij vroeg een vorstelijke salaris voor zijn diensten. We zwaaiden hem uit en hebben nooit meer iets van hem vernomen.

We kregen ook een keer een beeldschone vrouwelijke kandidate voor de programmeursfunctie op bezoek. Omdat het doorgaans mannen zijn veroorzaakte dit intern wel wat commotie. Helaas had het meisje in kwestie wel gereageerd op onze vacature, maar verder geen idee wat ze precies wilde. Ze was bezig met een studie informatica maar ze wist nog niet of dat wel echt iets voor haar was. Zonder schroom deelde ze deze twijfels met ons.

Weer een andere gegadigde was recent bij zijn vorige bedrijf vertrokken. Ik stelde hem de voor de hand liggende vraag, waarom dat was. Het antwoord dat ik kreeg kan het beste omschreven worden als een complottheorie waar onderzoekers van de moord op Kennedy hun vingers bij zouden aflikken. Toen zijn relaas voorbij was, keek ik maar eens op mijn horloge en merkte op dat ik helaas moest afronden in verband met een andere afspraak.

Diverse sollicitanten kwamen te laat binnen zonder zich daarvoor te verontschuldigen. Een enkeling kwam zelfs helemaal niet opdagen.

Dubieus record
Er zijn een aantal medewerkers die wedijveren om het record van het kortste dienstverband. De eerste begon de ochtend met op zijn dooie akkertje zijn privé post te openen en te lezen. Hij vond het hoogst merkwaardig dat dit niet tot zijn productieve uren werd gerekend. Na een paar dagen kwam hij niet meer opdagen. De reden: hij had ontdekt dat het werken op ons kantoor niet iets voor hem was. Ik kon hem geen ongelijk geven.

Een Arabische vertaler wist het nog minder lang vol te houden. Hij zou voor een proefdag komen, maar meldde zich af vanwege ziekte. Kan gebeuren. De tweede poging verliep evenmin succesvol. Na een aantal uren vruchteloos naar het scherm te hebben gestaard en een paar koppen koffie te hebben verorberd, wist de beste man ons volkomen verbouwereerd achter te laten omdat hij onaangekondigd ’s middags zijn moeder van het vliegveld ging halen. In zijn beleving was het niet nodig daarover zijn werkgever te informeren.

De oplossing: alleen A-spelers
Het aannemen van goed personeel is een kunst op zich. Het is nooit te voorkomen dat er af en toe iemand uit de toon valt. Het is geen beoordeling van iemand als mens, maar er moet wel een match tussen kandidaat en bedrijf zijn, zoals dat in HRM termen zo mooi heet. Daarom zijn we inmiddels een stuk kritischer geworden.

Dat is niet altijd makkelijk, maar de bovenstaande voorbeelden vormen de harde, maar waardevolle les, die we niet snel zullen vergeten. Het is de belangrijkste taak van de directie om te zorgen voor goede mensen. Dat is het meest waardevolle dat we hebben geleerd.

Goede mensen willen graag werken met andere goede mensen. Daarom blijven we scherp selecteren aan de poort. Een medewerker die niet past kan veel energie kosten en houdt het bedrijf tegen. Een goede medewerker helpt het bedrijf vooruit en geeft juist energie.